11મી જૂને આકાશમાં એક અનોખી ખગોલીય ઘટના જોવા મળી હતી એનું નામ હતું.”સ્ટ્રોબેરી મુન “.ચંદ્રમા પોતાની કક્ષામાં પૃથ્વીની નિકટતાના કારણે સામાન્ય કદથી ખૂબ મોટો જોવા મળ્યો . આ પૂર્ણિમાના ચાંદને “સ્ટ્રોબેરી મુન” કહેવાય છે.જે આકારમાં મોટો, ગુલાબી અને ખૂબ જ સુંદર હશે. નાસાના જણાવ્યા પ્રમાણે11મીએ આખી દુનિયા આ અનોખી ઘટનાની સાક્ષી બની હતી 11મી જૂને આકાશમાં ચંદ્રનું અદ્ભુત નજારો જોવા મળ્યો .એવું કહેવાય છે કે સ્ટ્રોબેરી મૂન ફક્ત પૂર્ણિમાના દિવસે જ દેખાય છે. આ દિવસે ચંદ્રનો રંગ સ્ટ્રોબેરી જેવો હશે, જેના કારણે તેને સ્ટ્રોબેરી મૂન કહેવામાં આવે છે.
ખેડૂતોના પંચાંગ અનુસાર સ્ટ્રોબેરી ઉગાડવાની સિઝન એટલે કે જૂન મહિનામાં પૂર્ણ ચંદ્ર દેખાવાને ‘સ્ટ્રોબેરી મુન’ કહેવામાં આવે છે. વાસ્તવમાં આ સ્થાનિક અમેરિકી નામ છે કે જે સિઝનના આધારે રાખવામાં આવ્યુ છે. ખગોળશાસ્ત્રીઓના મતે ચંદ્ર તેની ભ્રમણકક્ષામાં પૃથ્વીની નજીક હોવાને કારણે તેના સામાન્ય કદ કરતાં મોટો દેખાય છે. સ્ટ્રોબેરી મૂનને હની મૂન પણ કહેવામાં આવે છે. પૂર્ણ ચંદ્રને પૂર્ણ ચંદ્ર પણ કહેવામાં આવે છે. પરંતુ દરેક પૂર્ણિમાને સુપરમૂન કે પૂર્ણ ચંદ્ર કહી શકાય નહીં.
11 જૂનના રોજ સમગ્ર વિશ્વમાં “સ્ટ્રોબેરી મુન”ની અવકાશી ઘટના જોવા મળી હતી.સામાન્ય રીતે જૂન માસ દરમ્યાન પૂનમના દિવસે “સ્ટ્રોબેરી મુન” જોવા મળે છે. સામાન્ય દિવસોમાં ઉગતો ચંદ્ર જ્યારે ક્ષિતિજ પાસે હોય (ક્ષિતિજથી ૩૦ ડિગ્રી જેટલી ઊંચાઈએ) ત્યારે સામાન્ય રીતે લાલાશ પડતો દેખાતો હોય છે. જ્યારે જૂન મહિના દરમ્યાન ચંદ્ર સમગ્ર રાત્રી દરમ્યાન ક્ષિતિજથી 40 ડિગ્રી જેટલી મહત્તમ ઊંચાઈ રાખી ઉદય અને અસ્ત પામે, તેથી તે લાલાશ પડતો જોવા મળે. આ લાલાશ પડતા ચંદ્રને જ ‘સ્ટ્રોબેરી મુન’ કહેવાય છે. આ ઘટના 11 જૂન ભારતીય સ્થાનિક સમય અનુસાર સાંજે 8.30 કલાક સુધી ચંદ્રોદય બાદથી નરી આંખે જ પોતાના ઘરની અગાસી પરથી નિહાળી શકાયો હતો.જૂન માસ દરમ્યાન સ્ટ્રોબેરીનું ફળ પાકીને તૈયાર થાય તેથી તેના પરથી જૂન માસની પૂનમની ઘટનાને સ્ટ્રોબેરી મૂન તરીકે ઓળખાય છે.આવો સંગમ સરેરાશ દર વીસ વર્ષે જોવા મળે છે.
સ્ટ્રોબેરી મૂન નામ કેવી રીતે પડ્યું?:
ઉત્તર અમેરિકાની એલ્ગોનક્વિન આદિવાસિઓએ તેને સ્ટ્રોબેરી મૂન નામ આપ્યું હતું. કારણ કે ઉત્તર અમેરિકામાં આ સમય સ્ટ્રોબેરીના ફળ લણવાનો સમય હોય છે. અમેરિકન મ્યુઝિયમ ઓફ નેચરલ હિસ્ટ્રીના એસ્ટ્રોફિઝિસ્ટ જેકી ફાહર્ટીએ જણાવ્યું હતું કે લોકો ચંદ્રના નામના આધારે તેના રંગને સમજવાનો પ્રયાસ કરે છે, પરંતુ તે સ્ટ્રોબેરી રંગનો અથવા લાલ કે ગુલાબી બિલકુલ દેખાતો નથી.સ્ટ્રોબેરી મૂનને હોટ મૂન, હની મૂન અને રોઝ મૂન પણ કહેવામાં આવે છે. વાસ્તવમાં વાતાવરણમાં રહેલા સૂર્યપ્રકાશ અને વાયુઓ અને રસાયણોને કારણે ગ્રે મૂન વિવિધ રંગોમાં દેખાય છે.
સ્ટ્રોબેરી મૂનને હોટ મુન એટલા માટે કહેવામાં આવે છે કે તે ઉનાળામાં થાય છે. આ સમયે ગુલાબનો પાક સમગ્ર વિશ્વમાં ઘણી જગ્યાએ ખીલે છે, તેથી તેને રોઝ મૂન પણ કહેવામાં આવે છે. જ્યારે યુરોપિયનો તેને હની મૂન કહે છે. આ સમયે મધમાખીઓએ મધનો કોમ્બ તૈયાર કર્યો છે. તેમની પાસેથી મધ કાઢવાનો આ સમય છે.વળી હનીમૂન શબ્દ 1500ના દાયકાથી પ્રચલિત છે. સ્ટ્રોબેરી મૂન દરમિયાન વિશ્વના ઘણા દેશોમાં લગ્નો થાય છે. લગ્ન પછી લોકો હનીમૂન માટે ઘણીવાર ક્યાંક જતા રહે છે. ચંદ્રના વિવિધ નામ લોકોની માન્યતાઓ પર આધારિત છે. સંસ્કૃતિ, સમય અને તહેવારોના કારણે ચંદ્રને અલગ અલગ નામ આપવામાં આવ્યા છે.
શા માટે ચંદ્ર જુદા જુદા રંગોમાં દેખાય છે?:
11મીએ સોનેરી એટલે કે સોનાના રંગ જેવો પીળો દેખાયો હતો.હળવા લાલ રંગની અસર હતી . તે સમયે તમારા ઉપરના વાયુમંડળમાં કયા પ્રકારના રસાયણો વધુ પ્રભાવ છે તેના પર નિર્ભર છે. વાસ્તવમાં વાતાવરણમાં રહેલા સૂર્યપ્રકાશ અને વાયુઓ અને રસાયણોને કારણે ગ્રે મૂન વિવિધ રંગોમાં દેખાય છે.આમ તો સ્ટ્રોબેરી મૂનનાં ઘણાં નામ છે.સ્ટ્રોબેરી મૂન નામ જેટલું સારું લાગે છે અને સુંદર લાગે છે, એટલા જ તેના અન્ય નામો પણ સુંદર છે. સ્ટ્રોબેરી મૂનને હની મૂન, રોઝ મૂન અથવા હોટ મૂન તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
